BADANIE DROŻNOŚCI JAJOWODÓW
SONO-HSG (ExEm Foam), HyFoSy
Sono-HSG ( ExEm Foam), inaczej sonohisterosalpingografia (przez pacjentki znane jako badanie drożności jajowodów) jest badaniem diagnostycznym i bardzo często stosowanym w w diagnostyce niepłodności.
Zgodnie z definicją WHO( Światowa Organizacja Zdrowia) niepłodność definiujemy jako niemożność uzyskania ciąży przez okres 12. miesięcy, mimo regularnych stosunków płciowych (2–4 razy w tygodniu), bez stosowania metod antykoncepcyjnych. Definicja ta bardziej dotyczy pacjentek przed 35 rż. U kobiet po 35. roku życia diagnostykę niepłodności rozpoczynamy po 6. miesiącach, zaś u pacjentek po 40. roku życia — jeszcze wcześniej, nawet bezpośrednio po zadeklarowaniu planów prokreacyjnych. Diagnostyka dotyczy tak kobiety jak i mężczyzny. W Polsce liczba niepłodnych par w ciągu 10 lat prawie podwoiła się i wynosi 1.5 mln par i dotyka już co 5 parę.
Jedne z najczęstszych przyczyn to niedrożność jajowodów w przypadku kobiety oraz słabe parametry nasienia u mężczyzny. Stąd w pierwszej kolejności diagnostyka powinna obejmować ocenę czynności jajników (czy występują cykle owulacyjne), anatomii żeńskiego układu rozrodczego (czy są drożne jajowody i prawidłowa jama macicy) oraz badanie nasienia (czy są prawidłowe parametry nasienia)
Na czym polega badanie Sono HSG?
Podczas badania lekarz ocenia jamę macicy pod kątem zmian patologicznych, takich jak polipy czy mięśniaki, czy zrosty. Badanie przeprowadzane jest przy pomocy USG po podaniu specjalnego niejonowego środka kontrastującego w postaci pianki ExEm Foam. Za pomocą ketetera (specjalnego cewnika) lekarz wprowadza kontrast do jamy macicy. Płyn powoduje szybkie rozszerzenie ścian jajowodów, a dzięki głowicy dopochwowej widoczny jest jego wypływ na monitorze USG. Badanie trwa kilka, kilkanaście minut, a wynik otrzymujemy zaraz po badaniu.
Zastosowanie pianki kontrastującej ExEm Foam (zamiast soli fizjologicznej), zwiększa precyzję badania i daje dokładniejszy wynik. Ogromną zaletą pianki jest to, że zmniejsza dyskomfort podczas badania.
Poza wartością diagnostyczną badanie może mieć również wartość leczniczą, ponieważ może doprowadzić do udrożnienia jajowodów i przywrócenia płodności.
Jak się przygotować do Sono HSG?
- badanie powinno być wykonane w I fazie cyklu (najlepiej do 14 dnia cyklu).
- badanie nie wymaga przybycia na czczo
- nie należy współżyć w cyklu, w którym planowane jest badanie, lub należy używać prezerwatywy – do 24 godzin po zakończeniu badania.
- pacjentka nie powinna wykazywać cech infekcji (gorączki, przeziębienia, opryszczki) jak i objawów infekcji układu płciowego.
- nie jest wymagany posiew z pochwy
- rekomenduje się wykonywanie badania w osłonie antybiotykowej.
- aby zminimalizować dyskomfort podczas badania, warto wcześniej (2h, minimum 1h przed) zażyć leki przeciwbólowe np. ibuprofen, ketoprofen lub paracetamol.
Jakie są wskazania do wykonania Sono HSG?
- podejrzenie polipów jamy macicy, zrostów
- diagnostyka mięśniaków macicy
- diagnostyka drożności jajowodów
- podejrzenie niewydolności szyjki macicy
Jakie są przeciwwskazania do wykonania Sono HSG?
- miesiączka
- podejrzenie ciąży lub ciąża
- stan zapalny narządu rodnego
- uczulenie na preparat kontrastowy
Jaka jest różnica między Sono HSG a klasycznym badaniem HSG?
Klasyczne HSG wykonuje się pod kontrolą promieni Roentgen’a podając kontrast jodowy najczęściej używając aparatu Schulzego w ramach pobytu w szpitalu. Dawki promieniowania były bardzo małe, aczkolwiek należało zakładać specjalny fartuch ochronny na tarczycę, czy narządy rozrodcze. SonoHSG wykonuje się pod kontrolą USG w gabinecie ginekologicznym i trwa ok. 10 min. W badaniach nie stwierdzono żadnych różnic w jakości badania i swoistości pomiędzy obiema technikami w kwestii oceny drożności jajowodów.
Zalety Sono-HSG
- jest badaniem mniej inwazyjnym (mniej bolesnym)
- można go wykonać w gabinecie lekarskim bez potrzeby odwiedzania szpitala.
- jest łatwiejsze w interpretacji, ponieważ badanie USG jest znane niemal każdemu ginekologowi
- dokładniej ocenia jamę macicy pod względem zmian patologicznych
- nie ma promieniowania Roentgen’a związanego z klasycznym HSG
- nie ma możliwości uczulenia na jod, który jest składnikiem kontrastu, którego używa się do klasycznego HSG